Mycoplasma pneumoniae należy do jednej z czterech klas Mollicutes. Są to niewielkie mikroorganizmy całkowicie pozbawione ściany komórkowej. Posiadają natomiast trzywarstwową membranę lipidową, utrzymującą osmotycznie słaby organizm, nie utrzymuje ona jednak jego stałej formy. Kompleksy adhezyn znajdujące się na powierzchni membrany zapewniają przyczepność mikroorganizmu do nabłonka błony śluzowej dróg oddechowych. Mocne przyleganie mycoplasmy do membrany zapewnia jej przedostanie się do membrany plazmatycznej oraz dostęp do metabolitów komórkowych, co powoduje uszkodzenia epiteliocytów. Zakażenie pasożytami tego rodzaju zatrzymuje się na poziomie błony plazmatycznej (pasożyty błonowe).
M.pneumoniae są czynnikiem etiologicznym ponad 20% przypadków atopowego zapalenia płuc u dorosłych oraz dzieci w wieku szkolnym, różnych infekcji górnego i dolnego odcinka dróg oddechowych oraz porażeń okołopłucnych. Patogen charakteryzuje się wysokim stopniem zakażania i przekazywany jest od człowieka do człowieka drogą powietrzno-kropelkową, szczególnie przy bliskich kontaktach w wyizolowanych grupach osób (rodzina, szkoła, wojsko). Wybuchy zapalenia płuc spowodowanego mycoplasmą obserwuje się o każdej porze roku, jednak najczęściej odnotowywane są pod koniec lata i jesienią. Epidemie mykoplazmatycznego zapalenia płuc mają tendencje do powtarzania się co 4-8 lat, najczęściej w populacjach zamkniętych. Najczęściej występuje ono osób w grupach wiekowych od 5 do 18roku życia, u dzieci w wieku od 3 do 5lat, osoby po 20 roku życia chorują rzadko.
Zakażenie M.pneumoniae może mieć objawy kliniczne lub przebiegać bezobjawowo. Typowe objawy kliniczne to: gorączka, suchy kaszel, ból głowy. Przy czym objawy kliniczne występują zalet wie u 3 do 10 % chorych. Ogólnie oznaki infekcji M.pneumoniae są niespecyficzne, nie pozwalają na przeprowadzanie diagnostyki dyferencyjnej i ustalenie czynnika etiologicznego choroby. W tym celu stosowane są metody diagnostyki laboratoryjnej, które obejmują bezpośrednie wykrycie patgenu oraz badania serologiczne.
Metodą referencyjną w diagnostyce laboratoryjnej jest wydzielenie patogenu w kulturze. Metoda ta charakteryzuje się jednak niską czułością, jest pracochłonna i wymaga dużo czasu – od 3 do 5 dni.
Za najbardziej informatywne uważa się obecnie testy serologiczne, które obejmują odczyn wiązania dopełniacza (OWD), aglutynację lateksową (LA) oraz analizę immunoenzymatyczną (ELISA). Pierwsze dwa testy należą do klasycznych metod serologicznych, jednak nie pozwalają na wyróżnienie specyficznych przeciwciał pewnych klas. Możliwe jest to wyłącznie przy zastosowaniu metody ELISA, która wykrywa przeciwciała specyficzne klas IgG, IgA та IgM.
Przeciwciała specyficzne klas IgM osiągają wysoki poziom w ciągu jednego do czterech tygodni i stopniowo w ciągu kilku miesięcy obniżają się do niskich poziomów. Ze względu na wczesne pojawiania się i krótką żywotność przeciwciał klasy IgM, ich wykrycie pozwala na zdiagnozowanie ostrej infekcji. U młodych pacjentów zaobserwować można nieco niższy poziom przeciwciał specyficznych IgM niż u dorosłych. Ilość przeciwciał specyficznych IgG wzrasta powoli, jednak znacznie dłużej utrzymuje się na wysokim poziomie. Istotne podniesienie się poziomu przeciwciał specyficznych IgG świadczy o aktywnej infekcji oraz infekcji wtórnej, nawet przy braku IgM. Przeciwciała klasy IgA wykrywane są w wysokich mianach w badaniu starszych pacjentów i mogą być informatywne przy diagnozowaniu ostrej infekcji u dorosłych.
ukryć »